რამაზ კვარაცხელია ,, საქართველოსა და რუსეთის სამართლებრივი სისტემის ზოგადი მიმოხილვა”
2011-06-28, 5:02 PM

საქართველოში მიმდინარე რეფორმებმა ეჭვქვეშ დააყენა ქართული სამართლის არსებობა რომანულ-გერმანული სამართლის სისტემის შიგნით. საქართველო და ქართული სამართალი წლების განმავლობაში იმყოფებოდა ლეგისტური სამართალგაგების ჩარჩოებში, აღნიშნულის მიზეზი გახლდათ ის, რომ საქართველო იყო საბჭოთა რუსეთის და სოციალისტური სამართლის შემადგენელი ნაწილი.

მიმაჩნია, რომ იურიდიული სამართალგაგება უფრო მნიშვნელოვანია, ვიდრე ლეგისტური რადგან იურიდიული სამართალგაგების მიხედვით სასამართლო არამარტო სახელმწიფოს მიერ დადგენილი აქტების ერთობლიობაა, არამედ გაცილებით უფრო მყარი ფენომენია.

რაც შეეხება, ლეგისტურ სამართალს ის სახელმწიფოს მიერ დადგენილი აქტების ერთობლიობაში განიხილავს სამართლის არსებობას.

მნიშვნელოვანია ის გარემოებაც, რომ მსოფლიოში არსებული ქვეყნების ეროვნული კანონმდებლობა განსხვავდება ერთმანეთისაგან, მაგრამ მათ შორის არის ქვეყნები, რომელთა სამართლებრივი სისტემები ერთ კონცეფციას ემყარება, რაც იძლევა ამ ქვეყნების ერთ სამართლებრივ ოჯახებად დაჯგუფების საფუძველს.

რატომ არის უფრო მისაღები იურიდიული სამართალგაგება?

იმიტომ, რომ იურიდიული სამართალგაგების თანახმად სამართალი გამოხატულებას პოულობს, როგორც ნორმატიულ აქტებში, ისე სამართლებრივ პრინციპებში, ცნებებში და იდეებში, რითაც ვლინდება ფორმალური თანასწორობა საზოგადოებრივ ურთიერთობებში, ხოლო ლეგისტური მიდგომით სამართალი და კანონი გაიგივებულია, რაც გამორიცხავს სამოქალაქო საზოგადოების არსებობას.

ცნობილია, რომ ლეგისტურმა სამართალგაგებამ თავის დროზე ნოყიერი ნიადაგი იპოვა საბჭოთა რუსეთისა და სოციალისტური ბანაკის სხვა ქვეყნებში, რაც განპირობებული იყო როგორც ობიექტური, ისე სუბიექტური ფაქტორებით.

ობიექტური მიზეზი იყო პროლეტარიატის დიქტატურად წოდებული სახელმწიფო, სუბიექტური მიზეზი გახლდათ ის, რომ მოხდა მარქსიზმის კლასიკოსების მიერ სახელმწიფოსა და სამართლის შესახებ არსებული შეხედულებების კანონიზება.

ანალოგიურ რეჟიმში უწევდა რუსეთსა და საქართველოს არსებობა, რადგან ორივე ეს ქვეყანა წარმოადგენდა დიდი საბჭოთა კავშირის შემადგენელ ნაწილს. თუმცა საბჭოთა კავშირის დაშლის შემდეგ ამ ქვეყნებში და განსაკუთრებით საქართველოში ლეგისტურ სამართალგაგებას გამოეცალა საფუძველი რის შედეგადაც სახელმწიფო გადავიდა სხვა სამართლებრივ რეჟიმში და დაიწყო სოციალურ ჯგუფებს შორის ურთიერთობათა შინაარსის შეცვლა, რამაც განაპირობა ეროვნული და ზოგადსაკაცობრიო ღირებულებების წინა პლანზე წამოწევა.

არასამთავრობო ორგანიზაციათა და იუსტიციის სამინისტროს თანამშრომლობის შედეგად შეიქმნა საქართველოს სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის ახალი პროექტი, რომელშიც გათვალისწინებულია ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს ინსტიტუტი. აღნიშნული პროექტი შეიძლება შეფასდეს დადებითად, რადგან ის შედარებით უფრო დაუახლოვდა ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენციის პრინციპებს.

ამასთან უნდა ითქვას ისიც, რომ კანონპროექტმა დახვეწილი ნორმების პარალელურად შემოგვთავაზა ბუნდოვანი და წინააღმდეგობრივი ნორმები, თუმცა სისხლის სამართლის საპროცესო ნორმა ისე უნდა ყოფილიყო შედგენილი, რომ გამორიცხული გახდეს მისი სხვადასხვაგვარად ინტერპრეტაცია ანუ სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის დებულებები უნდა იყოს მაქსიმალურად ცალსახა და გასაგები.

საქართველოში ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტის შემოღება მნიშვნელოვანი მოვლენაა, რადგან ქართული სამართალის ისტორია და კულტურა ასეთი ინსტიტუტს არ იცნობს. რაც შეეხება, რუსეთს საბჭოთა კავშირში ნაფიც მსაჯულთა მოდიფიცირებულმა სისტემამ "სახალხო მსაჯულთა” სახით დაადასტურა თავისი არაეფექტურობა და მიზანშეუწონლობა, რის გამოც 2004 წელს კანონმდებელმა იგი საბოლოოდ გააუქმა და უპირატესობა წმინდა პროფესიონალურ სასამართლოს მიანიჭა.

გასათვალისწინებელია ის გარემოება, რომ ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს მრავალი ნაკლი და უპირატესობა გააჩნია, რომელიც სხვადასხვა ქვეყნებში სხვადასხვანაირად ვლინდება.

საერთო სამართლის ქვეყნებში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო დაღმასვლას განიცდის, მაგრამ ის მაინც ზენიტში იმყოფება მის სამშობლოში - დიდ ბრიტანეთში.

ზემოაღნიშნულის გათვალისწინებით მნიშვნელოვანია იმ საკითხის გაშუქება თუ, როგორ იქმნება და ვითარდება ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტი საერთო სამართლის ტრადიციების არ მქონე ისეთ ქვეყნებში, როგორიცაა საქართველო და რუსეთი.

რომ ბოლო რამდენიმე წელია საქართველოში აქტიური მუშაობა მიმდინარეობს სისხლის სამართლის სისტემის მნიშვნელოვან  გამარტივებაზე, რომელიც დამთავრდა სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსის პროექტის შექმნით. პროექტის მიზანია შეიქმნას  სისხლის სამართლის საპროცესო კანონმდებლობის ახალი სისტემა, რომელიც აგებული იქნება შეჯიბრობითობის, საჯაროობის მხარეთა თანასწორობის, მტკიცებულებათა უშუალო გამოკვლევის, ბრალდებულის უფლებათა პატივისცემისა და სხვა პროგრესულ პრინციპებზე.

ამასთან გასათვალისწინებელია ისიც, რომ პროექტის ერთ-ერთ ნოვაციას წარმოადგენს ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შემოღება, რომელიც მიზნად ისახავს ყველა მოქალაქის პირდაპირ დემოკრატიულ მონაწილეობას მართლმსაჯულების განხორცილებაში. ამიტომ, ნაშრომის პირველ ნაწილში ჩვენ გვაინტერესებს როგორ გაამართლა საერთო სამართლის არმქონე ქვეყანაში _ რუსეთში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლომ, ასევე როგორ გაამართლებს და საერთოდ მისაღები იქნება თუ არა ნაფიც მსაჯულთა ანგლო-საქსური სისტემა ქართული სამართლის სისტემისათვის.  ამასთან გასათვალისწინებელია ისიც, რომ საქართველოსაგან განსხვავებით რუსეთში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო შედარებით ადრე დამკვიდრდა.

 

$1. თანამედროვე საქართველოსა და რუსეთის სამართლებრივი სისტემა გარდამავალ ეტაპზე 

 

საქართველოს მიერ დამოუკიდებლობის მოპოვების შემდეგ ქართულმა სამართალმა დაიწყო განცალკევება საბჭოური სამართლისგან და ცდილობს თავისი თავის დამკვიდრებას თანამედროვე სამართლებრივ სისტემებში. უნდა აღინიშნოს ის, რომ ქართული სამართალი იმყოფება თავისი განვითარების გარდამავალ ეტაპზე. თავიდანვე ქართულმა სამართალმა გეზი აიღო რომანულ-გერმანული სისტემისაკენ, თუმცა დღეს სადაო შეიძლება გახდეს მისი მიკუთვნება დასავლური სამართლის ოჯახისათვის.

იმის გათვალისწინებით, რომ საქართველოს კანონმდებლობა იყენებს ევროპული ქვეყნების გამოცდილებას, მაინც შეუძლებელია იმის გადაჭრით თქმა, რომ ქართული სამართალი არის ვთქვათ რომანულ-გერმანული, საერთო სამართლის ან რელიგიური და ტრადიციული სამართლებრივი სისტემის შემადგენელი ნაწილი.

მიმაჩნია, რომ თანამედროვე ქართული სამართალი დგას რამდენიმე არჩევანის წინაშე. პირველი მიუერთდეს დასავლეთის ერთ-ერთ რომელიმე სამართლებრივ სისტემას, მეორე მონაწილეობა მიიღოს ევროაზიური სამართლის შექმნაში და მესამე შექმნას თავისი სამართლებრივი სისტემა ანუ წავიდეს თავისი განვითარების გზით.

თუ კი დავფიქრდებით საკუთარი სამართლებრივი სისტემის შექმნა პრაქტიკულად შეუძლებელია, თუმცა შეიძლება გარკვეული სახით სისტემის ჩამოყალიბება, მაგრამ ის აუცილებლად ინტეგრირებული იქნება, რომელიმე სამართლებრივ ოჯახთან. სხვა შემთხვევაში ისეთ პატარა ქვეყანას, როგორიც საქართველოა ცალკე სამართლებრივი სისტემის ჩამოყალიბება გაუჭირდება, ის კი არა თვითონ ევროაზიური სამართალიც არ არის ჩამოყალიბებული და განიცდის დასავლური სამართლის გავლენას ისევე, როგორც საქართველო და რუსეთი.

დამოუკიდებლობის მოპოვების პირველივე წლებიდან ქართული სამართლის განვითარების ტენდენციები ყველა საფუძველს იძლეოდა იმისათვის, რომ ქართული სამართლებრივი სისტემა რომანულ-გერმანული სისტემას მიერთებოდა, თუმცა შემდგომმა მოვლენებმა აღნიშნული საკითხი ვფიქრობ ეჭვქვეშ დააყენა.

1999 წელს ადამიანის უფლებათა ევროპული კონვენცია საქართველოს კანონმდებლობის ნაწილი გახდა, ამდენად იგი უნდა გამოიყენონ სახელმწიფო ორგანოებმა სასამართლოების ჩათვლით.

გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ სასამართლოების პრაქტიკა ევროპული კონვენციის გამოყენებასთან დაკავშირებით ამჟამად აქტიურად ვითარდება.

საქართველოს სასამართლოებმა მრავალ საქმეში გამოიყენეს ევროპული კონვენცია. საქართველოს უზენაესი და თბილისის საოლქო სასამართლოები განსაკუთრებით აქტიურია ამ თვალსაზრისით. საქართველოს საკონსტიტუციო სასამართლომ ასევე განიხილა რამდენიმე საქმე, რომლებშიც მან გამოიყენა ადამიანის უფლებათა საერთაშორისო დოკუმენტები, ევროპული კონვენციის ჩათვლით.

რაც შეეხება, ადამიანის უფლებათა ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის გამოყენებას, ეროვნული სასამართლოების უმრავლესობა თავს იკავებს პრეცედენტული სამართლის გამოყენებისაგან. როგორც ჩანს, საქართველოს მოსამართლეთა უმრავლესობას არასწორად ესმის ის როლი, რომელიც უნდა შეასრულოს ევროპული სასამართლოს პრეცედენტულმა სამართალმა. მათი აზრით, ვინაიდან საქართველო არის არა საერთო სამართლის, არამედ კონტინენტური სამართლის ქვეყანა, ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართალი არ არის ეროვნული სამართლის წყარო და შესაბამისად, ეროვნულმა სასამართლოებმა არ უნდა გამოიყენონ ის. 

მიუხედავად იმისა, რომ საქართველოს სასამარლოების უმრავლესობა თავს იკავებს ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართლის გამოყენებისაგან, 1999 წლიდან სასამართლოთა პრაქტიკაში იკვეთება ტენდენცია, გამოიყენონ ევროპული სასამართლოს პრეცედენტული სამართალი.

გარდა ამისა, ადრე არსებული წესისგან განსხვავებით, რომელთა თანახმადაც, საქართველოს უზენაეს სასამართლოს შეეძლო, მიეღო იურიდიულად სავალდებულო დადგენილება ნორმატიული აქტის ან მისი დებულების განმარტების შესახებ, რომელიც მიმართული იქნებოდა სხვა სასამართლოებისადმი, ამჟამად მოქმედი კანონმდებლობით ასეთი შესაძლებლობა არ არსებობს. ანალოგიური პრაქტიკა დამკვიდრებულია რუსეთშიც.

რაც შეეხება, რუსეთს, იქ არ არსებობს სასამართლო პრეცედენტი არც ერთი ევროპული ფორმით.

რუსული სამართალი ჯერ კიდევ ემხრობა სამართლის პოზიტივისტურ თეორიას და უარყოფს არასანქციონირებულ ჩვეულებას, როგორც სამართლის წყაროს. დღეისათვის რუსული სამართალი აკმაყოფილებს კონტინენტური ევროპის სამართლის ორ კრიტერიმს_მეთოდოლოგიას და ინფრასტრუქტურას.

აღსანიშნავია ისიც, რომ რუსული სამართალი არ იცავს სამართლებრივი კულტურისა და სამართლებრივი სახელმწიფოს ორ მნიშვნელოვან ატრიბუტთან დაკავშირებულ მოთხოვნებს, რის გამოც თანამედროვე რუსული სახელმწიფო ვერ ჩაითვლება სამართლებრივ სახელმწიფოდ, რადგან ექვსი მოთხოვნიდან,  რომელიც რომანულ-გერმანული სამართლებრივი სისტემის წევრებს წაეყენება, რუსული სამართალი ასრულებს მხოლოდ ნაწილს, ამიტომ ის ჯერ კიდევ არ არის მზად შევიდეს ამ სამართლებრივ სისტემაში, მას სჭირდება კიდევ ბევრი ძირეული რეფორმა ამ მიზნის მისაღწევად.

 

$2. ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტის ადგილი სამართლის რომანულ-გერმანული სისტემის ქვეყნებში.

 

რომანულ-გერმანული სამართლის ოჯახი მოიცავს იმ ქვეყნებს რომლებშიც იურიდიული მეცნიერება ჩამოყალიბდა რომის სამართლის საფუძველზე. აქ წინა პლანზე წამოწეულია სამართლის ნორმები, რომლებიც განიხილება როგორც სამართლიანობისა და მორალის მოთხოვნათა შესაბამისი ქცევის ნორმები. განსაზღვრა იმის, თუ როგორ უნდა იყოს ეს ნორმები, იურიდიული მეცნიერების ძირითადი ამოცანაა .

რომანულ-გერმანული სამართლებრივი სისტემების ოჯახი წარმოიშვა ევროპაში. იგი ჩამოყალიბდა ევროპულ უნივერსიტეტთა ძალისხმევის შედეგად. XII ს-დან დაწყებული მათ შეიმუშავეს და განავითარეს იმპერატორ იუსტინიანეს კოდიფიკაციის ბაზაზე, ყველასათვის საერთო იურიდიული მეცნიერება. ტერმინი ,,რომანულ-გერმანული~ შერჩეული იქნა იმისათვის, რომ პატივი მიეგოთ ერთობლივი ძალისხმევისათვის, რომელსაც წარმართავდნენ ლათინური და გერმანული ქვეყნების უნივერსიტეტები.

თანამედროვე მსოფლიოში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს ორი სახე არსებობს: ერთი საერთო სამართლის ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო და მეორე ,,შერეული ტიპის” ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო.

პირველი ტიპის სასამართლოები დამახასიათებელია საერთო სამართლის სისტემის მქონე ქვეყნებისათვის. (ინგლისი, აშშ და სხვა), ხოლო მეორე ტიპის ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო გავრცელებულია ევროპული სისტემის  მქონე ქვეყნებისათვის (საფრანგეთი, გერმანია, იტალია).

ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო კლასიკური ანგლოსაქსური სისტემა, არსი მდგომარეობს იმაში, რომ ნაფიცი მსაჯულები წყვეტენ პირის ბრალეულობის თუ უდანაშაულობის საკითხს. პროფესიული  მოსამართლის დაუსწრებლად და ამ საკითხზე გამოაქვთ ვერდიქტი. გამამტყუნებელი ვერდიქტის გამოტანის შემთხვევაში პროფესიული მოსამართლე (ნაფიც მსაჯულთა დასწრების გარეშე) ერთპიროვნულად განსაზღვრავს და ადგენს სასჯელის სახესა და ზომას.

რაც შეეხება რომანულ-გერმანულ ქვეყნებს ჯერ კიდევ XIII-XVI საუკუნეში, აქ სასამართლო ორგანიზაცია, ნაწილობრივ იმგვარად გადაეწყო, რომ ადრინდელი მოსამართლეები _ არაიურისტები იურისტებით შეიცვალა, მეორე ხარისხოვანი როლი მიენიჭა ნაფიც მსაჯულებს და შეფენებს.

ამდენად, სასამართლო ადმინისტრაციამ მართლმსაჯულების განხორციელება დაიწყო მხოლოდ იურისტების მონაწილეობით. გერმანიაში უარი თქვეს იმ სისტემაზე, როცა მოსამართლე პროცესს ხელმძღვანელობდა, შეფენები კი სამართლის საკითხებს წყვეტდნენ.

მსაჯულები და მოსამართლეები წარმოადგენენ ერთ სასამართლო კოლეგიას, ერთობლივად იხილავენ სისხლის სამართლის საქმეს და ასევე ერთობლივად გამოაქვთ განაჩენი ხმათა უმრავლესობით.

მაგალითად საფრანგეთში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო საქმეს იხილავს სამი პროფესიული მოსამართლის და ცხრა მსაჯულის შემადგენლობით. ამ წესით საქმეთა განხილვა ხდება ძალზე იშვიათად. მოსამართლეები და მსაჯულები წარმოადგენენ ერთ სასამართლო კოლეგიას და ერთობლივად წყვეტენ როგორც ბრალეულობის, ისე სასჯელის სახისა და ზომის საკითხებს.

იტალიაში ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო იხილავს რთულ საქმეებს ორი პროფესიული მოსამართლისა და ექვსი  მსაჯულის შემადგენლობით. ეს სასამართლო წარმოადგენს ერთიან კოლეგიას და ერთობლივად წყვეტს ბრალეულობისა და სასჯელის ზომის საკითხებს.

გერმანიაში საქმის განხილვა ხდება მსაჯულების მონაწილეობით, მაგრამ აქ ძირითადი აქცენტი გადატანილია პროფესიული მოსამართლეთა რიცხვის გაზრდაზე. მსაჯულები და მოსამართლეების ერთობლივად იხილავენ და წყვეტენ ყველა საკითხს ხმის უმრავლესობით. გერმანიაში საქმის განხილვა მსაჯულთა მონაწილეობით და მათი რიცხვი დამოკიდებულია საქმის სირთულეზე და სასმართლოს ინსტანციურობაზე.

საინტერესოა იაპონიის კანონმდებლობის თავისებურება:

იქ ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო დამკვიდრებული არ არის. იაპონიაში რთული და მძიმე დანაშაულთა საქმეებს იხილავს მხოლოდ პროფესიული 5 ან 3 მოსამართლე.

საქართველოში პროექტის მიხედვით ნაფიცმა მსაჯულებმა თითოეულ წარდგენილ ბრალდებაზე უნდა გადაწყვიტონ ბრალეულობის თუ უდანაშაულობის საკითხი. ბრალეულობის დადასტურების შემთხვევაში ნაფიცმა მსაჯულებმა უნდა გადაწყვიტონ სასჯელის განსაზღვრისას სასჯელის შემსუბუქების მიზანშეწონილობა.

სხდომის თავმჯდომარე სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსით გათვალისწინებული სხვა უფლებამოსილებებთან ერთად, ნაფიც მსაჯულთა მონაწილეობის გარეშე, უზრუნველყოფს მტკიცებულებათა დასაშვებობის საკითხის გადაწყვეტას, სასჯელის დადგენას.

როგორც ვნახეთ საქართველომ აირჩია ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოების კლასიკური ანგლო-საქსური სისტემა, რაც გამოიხატება, იმაში რომ ნაფიც მსაჯულებს მიენიჭა უფლება დამოუკიდებლად გადაწყვიტონ პირის ბრალეულობისა და უდანაშაულობის საკითხი.

 

$3. საქართველოსა და რუსეთის ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს მოკლე ისტორიული მიმოხილვა

 

როგორც ზემოთ აღვნიშნეთ, ნაფიც მსაჯულთა ინსტიტუტი სრულიად ახალი მოვლენაა საქართველოსთვის. ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შემოღების შესახებ არაერთხელ გაიმართა მსჯელობა. ჯერ კიდევ 2003 წლის 1 ოქტომბერს სასტუმრო "მერიოტში” მოეწყო საჯარო განხილვა, რომლის დროსაც კვლავ იქნა  დაყენებული საკითხი ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შემოღების შესახებ.

საქართველოს კონსტიტუციაში 2004 წლის 6 თებერვალს შეტანილ იქნა ცვლილება, რომლის მიხედვითაც კონსტიტუციის 82-ე მუხლს დაემატა მე-5 პუნქტი, სადაც ჩაწერილია, რომ "საერთო სასამართლოებში საქმეები ნაფიცი მსაჯულების მიერ განიხილება კანონით გათვალისწინებულ შემთხვევებში და წესით.”

აღნიშვნის ღირსია ის გარემოებაც, რომ საქართველოს პრეზიდენტის 2004 წლის 19 ოქტომბრის # 914-ე განკარგულების საფუძველზე შეიქმნა სამუშაო ჯგუფი, რომლის მიზანს წარმოადგენდა საქართველოს სისხლის სამართლის კანონმდებლობის რეფორმის სტრატეგიის შემუშავება. სტრატეგიის მთავარ მიზანს წარმოადგენს სისხლის სამართლის კანონმდებლობის რეფორმირების ძირითადი პრინციპებისა და მიმართულებების შემუშავება საერთაშორისო და ევროპული სტანდარტების შესაბამისად. სტრატეგიამ ერთ-ერთი აქცენტი გააკეთა შემდეგი სახის ასპექტზე, როგორც სისხლის სამართლის საპროცესო კოდექსში შესატანი ცვლილებები.

რაც შეეხება, ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს რუსეთში, ის შემოღებულ იქნა ალექსანდრე II-ის სასამართლო რეფორმების პერიოდში და მოქმედებდა 1917 წლამდე ხელისუფლებაში ბოლშევიკების მოსვლემდე.

გასათვალისწინებელია ის გარემოებაც, რომ იმ პერიოდში არსებული კანონმდებლობის შესაბამისად ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს განსჯად საქმეებს არ განეკუთვნებოდა პოლიტიკური და პრესასთან დაკავშირებული დანაშაულები.

საერთოდ ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შექმნა ნიშნავს საზოგადოების მონაწილეობის უზრუნველყოფას მართლმსაჯულების განხორციელებაში. თითქმის ყველა კონტინენტალურ ევროპულ ქვეყნებში, ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შემოღება ემთხვეოდა ლიბერალური რეფორმების ეპოქას, ხოლო მისი გაუქმება ტოტალიტარული ან დიქტატორული რეჟიმების დამკვიდრებას. მაგ., ბოლშევიზმისა რუსეთში. (1917წ.)

რუსეთში შეჯიბრებითი პროცესისაკენ სვლა ჯერ კიდევ გორბაჩოვის გარდაქმნების დროს დაიწყო და კულმინაციას მიაღწია "ნაფიც მსაჯულთა სასამართლოს შესახებ” რუსეთის კანონის მიღებით. იმ პერიოდში მიმდინარე რეფორმის მიზანი გახლდათ  საბჭოთა სასამართლოს შეცვლა, რომელიც იყო არაეფექტური სუსტი საზოგადოებრივი კონტროლისა და სასამართლო გადაწყვეტილებებზე პარტიის გავლენის გამო.

შეჯიბრებითი პროცესისა და ნაფიც მსაჯულთა სასამართლო გარანტიებს იძლევა რუსეთის ფედერაციის კონსტიტუციის 193-ე მუხლი.

 

 სამართლის დოქტორი რამაზ კვარაცხელია

კატეგორია: იურიდიული ლიტერატურა | დაამატა: gi2gi
ნანახია: 1949 | რამოტვირთვები: 0 | რეიტინგი: 5.0/1
სულ კომენტარები: 0
კომენტარის დამატება შეუძლიათ მხოლოდ დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს
[ რეგისტრაცია | შესვლა ]