ჰოლოკოსტი
2011-02-20, 10:44 PM

ჰოლოკოსტის მსხვერპლნი 

შოა 

შოა (ებრ. კატასტროფა) - ტერმინი, რომელსაც ხმარობენ ებრაელები გერმანელი ნაცისტების პოლიტიკის, ებრაელების ეთნოსის გეგმური განადგურების გამოსახატავად. ამ სიტყვამ ებრაულ ტრადიციაში უფრო ნაკლებად კორექტული ტერმინი "ჰოლოკოსტი" შეცვალა. 2005 წელს BBC-სთან ინტერვიუში ე.ვიზელმა განაცხადა, რომ უარს აცხადებდა სიტყვა "ჰოლოკოსტის" ხმარებისთვის ებრაელებთან მიმართებაში.

ებრაელები იყვნენ ერთ-ერთი ყველაზე დიდი ჯგუფი, რომელიც განადგურებას ექვემდებარებოდა (თანასწორად სლავებისა და საბჭოთა ტყვეებისა, რომელთაგან უკანასკნელნი ითვლებოდნენ "ბოლშევიზმით დაავადებულებად”). პროგრამა "ებრაელების საკითხის საბოლოო გადაწყვეტილება" იყო ერთ-ერთი ყველაზე პრიორიტეტული დავალება გერმანული პოლიტიკისა.

შოას მსხვერპლად ითვლება ევროპის 6 მილიონი ებრაელი, თუმცა მსხვერპლთა სრული სია არ არსებობს. ომის ბოლოს ნაცისტები სიკვდილის ბანაკების კვალსაც კი აქრობდნენ. დარჩენილია ცნობები უკვე გარდაცვლილი ხალხის განადგურებისა საბჭოთა არმიის მოსვლამდე. იერუსალიმში, ჰოლოკოსტის მუზეუმში, "იად ვაშემში" (Yad Vashem) ინახება პერსონალური დოკუმენტები დაახლოებით 3 მილიონი მსხვერპლის შესახებ.

სტატისტიკური მონაცემებით, რომელიც გამოსცა მუზეუმმა "იად-ვაშემ", "ჰოლოკოსტის ენციკლოპედია", დაიღუპა 3 მილიონამდე პოლონელი ებრაელი, 1,2 მილიონი საბჭოთა ებრაელი, 140 ათასი ლიტველი ებრაელი და 70 ათასი ლატვიის ებრაელი, 560 ათასი უნგრეთის ებრაელი, 280 ათასი - რუმინეთის, 140 ათასი გერმანიის, 100 ათასი-ჰოლანდიის, 80 ათასი - საფრანგეთის, 80 ათასი ჩეხეთის, 70 ათასი - სლოვაკეთის, 65 ათასი - საბერძნეთის, 60 ათასი - იუგოსლავიის. ბელორუსიაში 800 ათასზე მეტი ებრაელი იქნა განადგურებული. ბალტიისპირეთს გერმანულმა სახელმწიფომ ”ებრაელთაგან გაწმენდილი ზონა” (judenfreie Zone) უწოდა - ებრაელი მოსახლეობა ასი პროცენტით იქნა განადგურებული.

ებრაელების მდგომარეობა გერმანიაში 1933-1939 წწ. 

მიუხედავად შეუნიღბავი დისკრიმინაციული პოლიტიკისა ებრაელების მიმართ, გენოციდი არ დაწყებულა ნაცისტების ხელისუფლებაში მოსვლისთანავე. ნაცისტები თავიდან ცდილობდნენ ებრაელები გაეძევებინათ ქვეყნიდან, მაგრამ მათ წასასვლელი არსად ჰქონდათ. ევროპელი ებრაელებისათვის, ჰაიმ ვეიცმანის (ისრაელის I პრეზიდენტი) ცნობილი გამონათქვამით, "მსოფლიო გაიყო ორად: ადგილად, სადაც მათ არ შეეძლოთ ცხოვრება და ადგილად,სადაც არ შეეძლოთ მოხვედრა." დევნილებს ზურგი შეაქციეს სხვა ქვეყნებმა. საერთაშორისო კონფერენცია დევნილების შესახებ ევიანში (საფრანგეთი) მოწვეული 1938 წლის ივლისში, აშშ-ს პრეზიდენტ ფრანკლინ რუზველტის მიერ, დასრულდა სრული მარცხით. დომინიკანური რესპუბლიკის გარდა, 32 მონაწილე ქვეყნებიდან არც ერთმა არ მისცა მცირეოდენი შანსიც კი გერმანიიდან და ავსტრიიდან დევნილ ებრაელებს. ამასთან, დიდი ბრიტანეთი ზღუდავდა ემიგრანტების დინებას მისი კონტროლის ქვეშ მყოფ პალესტინაში.

"ნიურნბერგის კანონმა" 1935 წლის 15 სექტემბრიდან წერტილი დაუსვა გერმანიაში ებრაელების თანასწორუფლებიანობას და ამიერიდან მათ რასობრივი ტერმინებით განასხვავებდა.

ანტისემიტურმა ისტერიამ გერმანიაში მიიყვანა 1938 წლის (9-10 ნოემბრის ღამე) ებრაელთა სინაგოგებისა და მაღაზიების მასობრივ გაჩანაგებამდე, რომელიც ისტორიაში შევიდა, როგორც "ბროლის ღამე" (მინის ნამხსვრევთა გამო, რომლითაც იყო მიმოფენილი გერმანული ქალაქები).

1933-1939 წლებში გერმანიიდან და ავსტრიიდან 330 ათასი ებრაელი გაიქცა. დაახლოებით 110-100 ებრაელი დევნილები გერმანიიდან და ავსტრიიდან მეზობელ ქვეყნებში გადავიდნენ, მაგრამ იდევნებოდნენ უკვე ომის პერიოდში.

1939 წლის დასაწყისში ჰიტლერმა "4 წლიანი გეგმის შემსრულებელს" გერმან გერინგს დაავალა მოემზადებინა გეგმა ებრაელების გერმანიიდან განსადევნად. მეორე მსოფლიო ომის დასაწყისისთვის არამარტო გაიზარდა მათი რიცხვი (გერმანიისთვის პოლონეთის მიერთების შემდეგ), არამედ გაართულა კიდეც ლეგალური ემიგრაცია.

1940 წელს-1941 წლის დასაწყისში ნაცისტები ამუშავებდნენ რამდენიმე ვარიანტს ებრაული საკითხის გადასაწყვეტად: სთავაზობენ საბჭოთა კავშირს მიეღო რეიხის ებრაელები, გეგმა "მადაგასკარი" (ყველა ებრაელის აფრიკის ამ კუნძულზე გადასახლება) და "ლიუბლინი". არც ერთი ამ პროექტთაგან არ იყო შესრულებული.

ებრაელების მდგომარეობა ომის პერიოდში

ომის დასაწყისისთვის, ნაცისტებმა დაიპყრეს ის რეგიონები, რომელიც ყველაზე მჭიდროდ იყო დასახლებული ებრაელებით - პოლონეთი, ბალტიისპირეთი, უკრაინა, ბელორუსია.

დიდ ქალაქებში (უფრო მოგვიანებით პატარა ქალაქებში) იქმნებოდა ებრაული გეტოები (დიდი ქალაქების რაიონები, სადაც ცხოვრობენ ეთნიკური უმცირესობები, ნებით თუ ძალით, მძიმე სიტუაციაში, სიტყვას ისტორიული საფუძველი აქვს და უკავშირდება ვენეციურ გეტოს, სადაც უნდა ეცხოვრათ ებრაელებს), სადაც ებრაელები მიჰყავდათ. უდიდესი გეტო იყო შექმნილი ვარშავაში, იქ 480 000-მდე ებრაელი იმყოფებოდა. იგი 1943 წელს ლიკვიდირებულ იქნა მასობრივი დეპორტაციის შემდეგ ტრებლინკაში 1942 წლის ზაფხულში და 1943 წლის იანვრისა და აპრილის აჯანყების შემდეგ: ქ.ლოდზის (პოლონეთი) გეტო - 160 000-მდე ებრაელი იმყოფებოდა. ეს გეტო თანდათან განადგურებულ იქნა: პირველი დეპორტაციის ნაკადი ჰელმნოში 1942 წლის იანვარსა და მაისს შორის იყო, შემდეგ სხვა რიგი დეპორტაციებისა სხვა ბანაკებში, 1944 წლის 1 სექტემბერს კი საბოლოოდ იქნა ლიკვიდირებულია.

საბჭოთა კავშირის ტერიტორიაზე ყველაზე დიდი გეტოები იყო კვოვში (409 ათასი ადამიანი, არსებობდა 1941 წლის ნოემბრიდან 1943 წლის ივნისამდე), მინსკში (დაახლოებით 100 ათასამდე ადამიანი) 1943 წლის 21 ოქტომბერს იქნა ლიკვიდირებული. თავდაპირველად ვილნიუსში (ლიტვას დედაქალაქი) გეტო 57 ათას ადამიანს მოიცავდა, მათი უმეტესობა დახვრეტილ იქნა. ვილნიუსის გეტოში გამოსვლების ჩახშობის შემდეგ, ბოლო რამდენიმე ათასი ებრაელი 1943 წლის 23 სექტემბერს გადაგზავნილ იქნა ესტონეთის ბანაკებში. ბელოსტოკის გეტო, რომელსაც 50 000 ებრაელი ჰყავდა თავდაპირველად, 1943 წლის 16 აგვისტოს იქნა ლიკვიდირებული ებრაელებთან ბრძოლის მეხუთე დღეს.

საბჭოთა კავშირში ებრაელებით დასახლებული რეგიონი ნადგურდებოდა. 1941 წლის ოქტომბრის შუაში დაიწყო ებრაელების დეპორტაცია გერმანიიდან და რამდენიმე დღის შემდეგ აკრძალულ იქნა ებრაელების ემიგრაცია. ასევე ოქტომბერში იყო არჩეული ადგილები "გამანადგურებელი ბანკების" ჰელმნოსა და ბელჟეცის ასაშენებლად. დეკემბრის დასაწყისისთვის პირველმა მათგანმა, ჰელმნომ, ფუნქციონირება დაიწყო. იქ ებრაელებს ხოცავდნენ გაზით, რომელსაც გამოიმუშავებდნენ დიდი დიზელის მატორები და უშვებდნენ გაზის კამერებში.

1942 წელს, ვაზენში (Wannssee) ნაცისტები იმუშავებენ "ებრაელების საკითხის საბოლოო გადაწყვეტის" პროგრამას. ეს გადაწყვეტილება არ არის აფიშირებული და ცოტას (მათ შორის მომავალ მსხვერპლსაც) თუ შეეძლო დაეჯერებინა, რომ მეოცე საუკუნეში ასეთი რამ შესაძლებელი იყო. გერმანიის, საფრანგეთი, ჰოლანდიის, ბელგიის ებრაელებს გზავნიდნენ აღმოსავლეთით, პოლონეთისა და ბელორუსიის ბანაკებსა და გეტოებში, უყვებოდნენ მათ რა დროებითი გადასახლების შესახებ. პოლონეთში იქმნებოდა ე.წ. "სიკვდილის ბანაკები", რომლებიც საერთოდ გათვალისწინებული იყო არა დიდი რაოდენობის ხალხის საცხოვრებლად, არამედ ახალმოსულების სწრაფი განადგურებისთვის.

შეხვედრის პროტოკოლი ფიგურირებდა ნიურბერგის სასამართლოზე, როგორც "ებრაელების დევნის" საქმის ერთ-ერთი ყველაზე მთავარი დამამტკიცებელი საბუთი. ხშირად ეს თათბირი ხასიათდება, როგორც "ევროპელი ებრაელების გასანადგურებლად გამომუშავებული გეგმა", თუმცა შეხვედრაზე არ არის პირდაპირ ნათქვამი არაფერი ებრაელების განადგურებაზე.

თათბირის ერთ-ერთი მთავარ ფრაზაში ნათქვამი იყო: "ფიურერთან შეთანხმებით გადასახლების მაგიერ ამ წუთიდან მოქმედებს ამ საკითხის სხვა გადაწყვეტილება: დაიწყო ებრაელების ევაკუაცია აღმოსავლეთით." ამ გადაწყვეტილების მიღებისთანავე დაიწყო სიკვდილის ბანაკების მშენებლობა პოლონეთში.

მსოფლიო ხალხის წმინდანები და წინააღმდეგობა 

ნაცისტების გეგმების ინფორმაციის უქონლობის გამო, ბანაკებსა და გეტოებში მყოფნი ცდილობდნენ ყველა მოთხოვნისა და ბრძანების დაკმაყოფილებას გადარჩენის მიზნით. მას შემდეგ, რაც გახდა ცნობილი გასვლების მიზეზი, ბანაკებსა და გეტოებში დაიწყო აჯანყებები; ყველაზე ცნობილია ვარშავის გეტოს აჯანყება 1943 წლის იანვარში. ყველაზე აქტიური წინააღმდეგობის ცენტრი იყო მინსკის გეტო.

ოკუპირებულ ტერიტორიაზე მცხოვრები ებრაელების ბედი განსაზღვრული იყო. როგორც წესი, ადგილობრივი მცხოვრებლების მხარდაჭერას მოკლებულებს, არ ჰქონდათ შანსი გეტოს გარეთ გადარჩენის. შოაში გადარჩენილი ებრაელები, არიან ის მცირედი, რომელიც ადგილობრივმა მცხოვრებლებმა გადამალეს (არაებრაელებმა, "მსოფლიო წმინდანებად" წოდებულნი, გადაარჩინეს სიკვდილს ათობით ათასი ებრაელი), რომელნიც იყვნენ პარტიზანულ მოძრაობაში. ბელორუსიაში პარტიზანულ მოძრაობაში 30 ათასი ებრაელი ირიცხებოდა.

შოას შედეგი 

პოლონელი ებრაელებისგან გადარჩა 300 ათასი: 25 ათასი პოლონეთში, 30ათასი დანრუნდა იძულებით სამუშაო ბანაკებიდან, დანარჩენი კი საბჭოთა კავშირიდან. ებრაელების განადგურების, ანტისემიტიზმის აფეთქების შემდეგ, რომლის პიკი 1946 წლის ივლისში, კელცში მოხდა, აიძულა პოლონელი ებრაელები დაეტოვებინათ ქვეყანა და გაემგზავრნენ ცენტრალურ ევროპაში. 1946 წლის შემდეგ პოლონეთში მხოლოდ 50 000 ებრაელიღა დარჩა.

განადგურებულნი იყვნენ, არამხოლოდ ადაიანები, არამედ ასევე ადგილობრივი უნიკალური ებრაული კულტურა; განადგურებულ იქნა მოგონება იმაზე, რომ ის საუკუნეების განმავლობაში განუყრელი ნაწილი იყო აღმოსავლეთ ევროპის კულტურისა. ამის დამამტკიცებელი არაფერი არ არის შემონახული.

შეიძლება ითქვას,რომ ნაცისტებმა ებრაელების საბოლოოდ განადგურების საკითხს წარმატებით გაართვეს თავი.

ბოშები

გერმანიაში ნაცისტები ბოშებს თვლიდნენ საშიშებად, იმ დროს, როცა საბჭოთა კავშირში ასიმილირებული ბოშები არ იდევნებოდნენ.

პარაიმოსის მსხვერპლთა სია ზუსტად არ არის დადგენილი, რადგან იმ დროს აღმოსავლეთ ევროპის ბოშათა ორგანიზაცია არ იყო ორგანიზებული და ძალიან ძნელია შეფასება მსხვერპლთა რაოდენობისა. და მაინც, თვლიან, რომ იგი მერყეობს 200 000-სა და 2 მილიონს შორის.

ჰომოსექსუალები 

175-ე მუხლის თანახმად, ნაცისტურ გერმანიაში კაცები - ჰომოსექსუალები ექვემდებარებოდნენ "ხელახალ აღზრდას". ნაცისტები ჰომოსექსუალებს განასხვავებდნენ ასე — ისინი, რომლებიც მხოლოდ ერთხელ იქნენ წასწრებულნი "დანაშაულზე და ჰომოსექსუალი-რეციდივისტები".

1940 წლიდან დაიწყეს "რეციდივისტი" ჰომოსექსუალების კონცენტრაციულ ბანაკებში გაგზავნა, მათთვის განაჩენის გამოტანის შემდეგ. 1942 წელს ნებადართული იყო ბანაკების ხელმძღვანელების მიერ ჰომოსექსუალების კასტრაცია. კონცენტრაციულ ბანაკებში იქმნებოდა განსაკუთრებით აუტანელი პირობები მათთვის; ასევე იყო ამ სახის პატიმრების განმასხვავენელი ნიშანი - ვარდისფერი სამკუთხედი (რომელიც შემდგომ გეი-მოძრაობის სიმბოლოდ იქცა) - იხატებოდა მათ ტანსაცმელზე უფრო დიდ ზომებში, რათა სხვა კატეგორიის პატიმრებს შორიდანვე ეცნოთ მათში პირველრიგოვანი მსხვერპლნი.

სხვადასხვა მონაცემებით დაიღუპა 7 ათასიდან რამდენიმე ათეულათასამდე ჰომოსექსუალი. ოფიციალური მონაცემების თანახმად, სულ, მესამე რეიხის არსებობის წლებში (1933-1945) დაკავებულ იქნა დაახლოებით 100 000 ადამიანი, 50 000 იყო აღიარებული ჰომოსექსუალად და გასამართლებული (ამასთან ერთად, გერმანიაში 1928 წლისთვის ჰომოსექსუალების საერთო რიცხვი ფასდებოდა 1 200 000 ადამიანად). ჰაინც ჰეგერას გამოკვლევის თანახმად, ჰომოსექსუალებისადმი მოპყრობა კონცენტრაციულ ბანაკებში იყო ყველაზე სასტიკი, სიკვდილიანობა კი უფრო მაღალი ვიდრე პოლიტიკურ პატიმრებსა და იეჰოვას მოწმეებში.

იეჰოვას მოწმეები 

1933 წლისათვის გერმანიაში 25 000 იეჰოვას მოწმე ითვლებოდა. ათასობით მათგანი აღმოჩნდა იმ პირველთა შორის, ვინც გაგზავნილ იყვნენ ნაცისტურ ბანაკებსა და ციხეებში. ისინი აფიქსირებდნენ თავიანთ ნეიტრალურ პოზიციას ნებისმიერ საკითხში, რომელიც პოლიტიკასა და ომს ეხებოდა. ისინი უარს ამბობდნენ წარმოეთქვათ "ჰაი ჰიტლერ!", ეღიარებინათ ნაციზმის შოვინისტური იდეოლოგია და ყოფილიყვნენ ჰიტლერის საომარი მანქანის ნაწილი. დაახლოებით 2000 მოწმე დაიღუპა, მათ შორის თითქმის 250 იყო დასჯილი.

შავკანიანი გერმანელები

გერმანელი მოსახლეობა, რომელთაც მშობლები ჰყავდათ - აფრიკიდან გადმოსახლებულნი ან აფრო-ამერიკელები, ისჯებოდნენ სტერილიზაციით. მათ შორის ბავშვებიც. სულ დაახლოებით 400-დან 3 000-მდე.

საბჭოთა ტყვეები

ჰოლოკოსტის მსხვერპლად მიჩნეულ არიან ასევე საბჭოთა ტყვეები. მასობრივად იღუპებოდნენ ბანაკებში იმის გამო, რომ უარს ამბობდნენ გერმანელი ხელისუფალნი მათ გამოკვებაზე, ასევე ცალკე სიკვდილის ბანაკებში მიზანდასახულად ანადგურებდნენ. მხოლოდ 1942 წლის განმავლობაში ამ გზით დაიღუპა დაახლოებით 3 000 000 საბჭოთა ტყვე. პირველად კონცენტრაციულ ბანაკებში საბჭოთა ტყვეები ნადგურდებოდნენ, უკვე შემდეგ კი ებრაელები.

ჰოლოკოსტის უარყოფა 

არსებობს მოსაზრება, რომლის მიხედვითაც ჰოლოკოსტი, როგორც მოვლენა არ არსებობდა იმ სახით, როგორადაც მას საერთაშორისოდ მიღებული ისტორიოგრაფია აღწერს. "გაეროს" გენერალური ასამბლეა 2005 წლის 21 ნოემბრის რეზოლუციით უარყოფს ნებისმიერ მთლიან ან სანახევროდ უარყოფილ ჰოლოკოსტს, როგორც მოვლენას. 2007 წლის 26იანვარს კი, ჰოლოკოსტის მსხვერპლთა ხსოვნის საერთაშორისო დღის წინა დღით, "გაეროს" გენერალურმა ასამბლეამ მიიღო რეზოლუცია,ჰოლოკოსტის, როგორც ისტორიული ფაქტის გასამართლებისა. დოკუმენტს დაეთანხმა 103 ქვეყანა 192 გენასამბლეის წევრთაგან.


კატეგორია: შემეცნებით | დაამატა: gi2gi
ნანახია: 1048 | რამოტვირთვები: 0 | რეიტინგი: 0.0/0
სულ კომენტარები: 0
კომენტარის დამატება შეუძლიათ მხოლოდ დარეგისტრირებულ მომხმარებლებს
[ რეგისტრაცია | შესვლა ]